ADİ ORTAKLIK
Adi Ortaklıklara iş hayatında küçük büyük pek çok iş sahasında rastlanmaktadır. Holdingler de Adi Ortaklık şeklinde kurulurlar. Adi Ortaklıkların tüzel kişiliği yoktur.Ticaret Siciline kaydolmazlar. Kurulurken bir şekil şartı da yoktur. Arada yazılı bir ortaklık anlaşması bile olması gerekmez. Ancak tabii ki yazılı bir sözleşme olması tarafların menfaatinedir.Tüzel kişiler de adi ortaklığın tarafı olabilirler. Yani bir şirket , bir gerçek kişiyle de ortaklık kurabilir. Kanuna , ahlaka, adaba aykırı olmayan her türlü ekonomik faaliyetle uğraşabilirler. Her ortak şirket borçlarından dolayı şirket alacaklılarına karşı şahsi malvarlığı ile de sorumludur. Emek dahil her türlü ekonomik değer sermaye olarak şirkete getirilebilir. Her ortak sermaye koymak zorundadır. Sermaye şirketin amacına uygun ve mümkün olduğunca eşdeğer olmak zorundadır. Ortaklarca sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece aralarında Elbirliği Mülkiyeti geçerlidir.Yani şirketin korunması, zarara uğramaması gibi önlemleri kendi başlarına alabilirler. Olağan yönetim işlerini de tek başına yapabilirler. Önemli işlerde pay ve paydaş çoğunluğu aranırken , olağanüstü yönetim işlerinde oybirliği aranır. Kar ve zarara katılma oranı aksi kararlaştırılmamışsa ortaklar arasında eşittir.Emeğini sermaye olarak getiren ortak sözleşme ile zarardan muaf tutulabilir.
Hiçbir ortak şirketin yaptığı türden işi kendisi adına yapamaz. Hiçbir ortak şirketin yaptığı türden işi başkası adına da yapamaz. Hiçbir ortak başka bir şirkette sınırsız sorumlu ortak olamaz. Sınırlı sorumlu ortak olabilirse de yönetim veya denetim organlarında yer alamaz. Ortaklardan herhangi birinin Rekabet yasağına aykırı davranışı ortaklığı fesih sebebidir. Rekabet yasağına aykırı davranan ortağa uygulanacak yaptırımlarda zamanaşımı fiilin öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay herhalükarda fiil tarihinden itibaren 1 yıldır.Ortaklardan herhangi birinin alacaklısı borçlu ortağın şirkete getirdiği katılım payına haciz koyduramaz. Ancak ortakların şahsi alacaklıları ortağın kar payına haciz koydurabilirler. Sözleşmede yöneticiler ayrıca belirlenmediği takdirde bütün ortaklar yöneticidir. Yöneticiler tek başına şirket adına işlem yapabilirler. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde her ortak da tek başına şirket adına işlem yapabilir. Kural olarak 3. Kişilerle işlem yapma yetkisine yöneticiler , alacağı tahsil etme yetkisine tüm ortaklar sahiptir. Yönetim hakkı ortaklardan birine bırakıldığı takdirde oybirliği olmadan geri alınamaz. Ancak yönetici ortağın hileli davranışları varsa mahkeme kararı ile geri alınabilir. Yeni ortak alımı için oybirliği şarttır. Mirasçıların devam edebileceği kararlaştırılmışsa mirasçılar ortaklığa devam eder. Belirli süreli ortaklıkta ortaklıktan çıkmak isteyen ortak sürenin sonunu bekler veya 3 ay önceden ihbar ederek ortaklıktan çıkabilir. Belirsiz sürelide 6 ay önceden ihbar ederek 6 ayın sonunda çıkabilir. Şirketin Sona Erme Sebepleri: Amaca ulaşmak, Sürenin dolması, Ortaklardan birinin kısıtlanması, iflası, ölümü, oybirliği ile fesih, mahkeme kararı ile fesih, 3 ay veya 6 ay önceden ihbardır.Tasfiyenin hangi anında parasal değerler biterse o şekilde de sona ermiş olur. Tasfiye memurları bütün ortaklardır. Öncelikle alacak borç hesabı yapılarak borçlar ödenir. Ve kalan kısım verilen sermaye ile orantılı olarak ortaklara dağıtılır. Ortaklar arası uyuşmazlıklarda zamanaşımı 5 yıl, ortaklarla 3. Kişiler arasında 10 yıldır. Tasfiye aşamasında kural olarak eldeki işler tamamlanır. Yeni iş alınamaz. Ancak çokça karlı bir iş gelirse onun reddedilmesi de ortaklar arasında sorumluluk doğurabilir. Uygulamadaki adi ortaklıklar: gizli şirket, konsorsiyum ( işin belli kısmından sorumluluk) Holdinglerdir. Bakanlığın izni ile holdingler sadece A.Ş -A.Ş olarak değil, A.Ş. -LTD Şti. Şeklinde de kurulabilir.
Kurban Bayramınızı en içten dileklerimle kutlar, Tüm İslam alemine ve İnsanlığa Hayırlara Vesile Olmasını Dilerim.
Avukat Ayşe Unganer